”Şiddet içerikli video oyunları saldırganlığa sanıldığı kadar etki etmiyor”

Yaşar Üniversitesi Psikoloji Bölümü Yüksek Lisans mezunu Benan Ayazoğlu Yassı, "Şiddet İçerikli Video Oyunları ve Saldırganlık Arasındaki İlişkide Sosyal Dışlanmışlık ve Oyundaki Başarı Hissinin Moderatör Rolü" adlı tez araştırmasında ilgi çekici sonuçlara ulaştı. Yassı, şiddet içerikli video oyunları oynamak için harcanan saatlerin günlük hayattaki saldırganlıkla ilişkili olup olmadığını ve oyuncunun oyunlardaki yeterlilik duygusunun ve sosyal hayatındaki dışlanma deneyimlerinin bu ilişkide dolaylı olarak güçlendirici veya zayıflatıcı bir etkiye sahip olup olmadığını inceledi. Tez kapsamındaki araştırmada; yaşları 18-25 arasında olan çoğunluğu erkek ve üniversite öğrencisi 265 kişi üzerinde altı haftalık aralıklarla alınan toplamda üç ölçüm yapıldı.

"Sonuçlar abartılı ve yanlı olabileceğini söylüyor"

Tez danışmanı Yaşar Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Sinan Alper’in kendisine vizyon kattığını ve desteklediğini söyleyen Benan Ayazoğlu Yassı, çalışmanın amaçlarından bahsederek, "Şiddet içerikli video oyunları endüstrisinin popülerlik kazanmaya başlamasından bu yana, bu tip oyunların gerçek hayatta da şiddete ve saldırganlığa yol açabileceği düşünüldü. Fakat son yıllarda yapılan bazı araştırmalar, şiddet içerikli video oyunlarının gerçek hayattaki saldırganlığı artırdığı yönünde bulunmuş sonuçların abartılı ve yanlı olabileceğini söylüyor. Şiddet içerikli oyunların gerçek hayattaki etkisini abartısız, objektif ve güvenilir bir şekilde görebilmek için, saldırganlığı doğrudan arttırma etkisi olabilen sosyal dışlanma deneyimleri ve oyun esnasındaki yeterlilik hissi gibi başka faktörlerin de ek olarak incelenmesi gerekiyor. Bu tez çalışmasında, şiddet içerikli video oyunları oynamak için harcanan saatlerin günlük hayattaki saldırganlıkla ilişkili olup olmadığı araştırıldı. Ayrıca, oyuncunun oyunlardaki yeterlilik duygusunun ve sosyal hayatındaki dışlanma deneyimlerinin bu ilişkide dolaylı olarak güçlendirici veya zayıflatıcı bir etkiye sahip olup olmadığı incelendi" dedi.

"Sanıldığı kadar tehlikeli değil"

Tez çalışmasının video oyunlarının gerçek hayata olan yansımalarını daha iyi anlamaya katkısı olduğunu söyleyen Yassı, "Bu çalışma ve bazı geçmiş çalışmalara göre, video oyunları, özellikle şiddet içerikli video oyunları, sanıldığı kadar tehlikeli olmadığı gibi, şiddet içerikli olmayan ve başkalarına yardım ve kahramanlık gibi temalar içeren video oyunları gerçek hayatta fiziksel saldırganlığı azaltıcı bir etkiye bile sahip olabilir. Tabii ki bu konu üzerindeki yıllardır süregelen tartışmaların sonuçlanması için bu konularla ilgili daha fazla objektif ve bilimsel çalışmalar yapılması ve araştırma çeşitliliğinin arttırılması şart" diye konuştu.

"Saldırganlık artışı sosyal hayattaki dışlanmadan kaynaklanabilir"

Çalışmanın sonuçlarından bahseden Yassı, "Şiddet içerikli video oyunu oynama saatleriyle saldırganlık arasında bir ilişki olmadığını ortaya çıktı. Oyuncunun oynadığı oyunlarda hissettiği başarı duygusunun ve sosyal hayatındaki dışlanma deneyimlerinin de bu ilişkide dolaylı olarak güçlendirici veya zayıflatıcı bir etkisi olmadığı görüldü. Fakat saldırganlık ile sosyal dışlanma arasında doğrudan bir ilişki olduğu görüldü. Yani ’şiddet içerikli oyun oynayan bireylerin, oyunun içeriğinden dolayı gerçek hayatta saldırganlık seviyeleri artıyor’ düşüncesi tam olarak doğru olmamakla birlikte, bu kişilerin günlük hayattaki saldırganlığının artışı, şiddet içerikli oyunlardan tamamen bağımsız olarak, sosyal hayatlarında dışlanmalarından kaynaklanıyor olabilir. Bir diğer enteresan sonuç ise şiddet içerikli olmayan oyunları oynama saati ile saldırganlığın bir alt dalı olan fiziksel saldırganlık arasında zıt bir ilişki olduğuydu. Yani şiddet içerikli olmayan, onun yerine başkalarına yardım gibi temalar içeren oyunları oynamak fiziksel saldırganlığı azaltıcı bir etkiye bile sahip olabilir" şeklinde konuştu.