Türk Devletleri Teşkilatı’nın doğuşu
12 Kasım 2021’de İstanbul Yassıada’da düzenlenen Türk Keneşi’nin 8. Zirvesi’nde, Keneş’in ismi Türk Devletleri Teşkilatı olarak değiştirildi. Aynı zirvede Türkmenistan teşkilata gözlemci üye olarak katılırken, Türk Dünyası’nın 2040 Vizyon Belgesi kabul edildi.
Vizyon belgesinde Türkiye ve Türk Dünyası’nın uluslararası meselelerde ortak hareket etmesine yönelik irade ifade edildi, “ortak Türk kimliğinin kültürel zenginlik kaynağı olarak teşvik edilmesi” üzerinde duruldu. Dolayısıyla vizyon belgesiyle, Türk ülkelerinin ortak kimlik temelli yıllardır sürdürülen kültürel ortaklığın daha da ileriye taşınmasına, ülkelerin hep bir arada siyasi, askeri ve ekonomik olarak yeni bir ortak gelecek inşa edilmesi için yol haritası çizmelerinin gerekliliğine değinildi.
Vizyon belgesinde ayrıca iyi iletişim için ortak alfabe ve terminoloji çalışmalarının önemi de vurgulandı. Eylül 2022’de Türk Dünyası Ortak Alfabe Çalıştayı’nın sonuç bildirgesinde, Türk Devletleri Teşkilatı bünyesinde Ortak Alfabe Komisyonu tesis edilmesi kararlaştırıldı. Bu komisyonunun ilk toplantısı Mayıs 2023’te Astana’da yapıldı. Toplantıda Latin alfabesine geçmek isteyen Türk devletlerine destek verilmesi ve ortak alfabeye kademeli, sorunsuz geçiş için gerekli hazırlık çalışmalarını yürütülmesi konusunda mutabakat sağlandı.
İşbirliğinin geleceği: Ortak bir ordu kurulur mu?
Coğrafyada, kuzey ve güney yarım kürede dönenceler ile kutup daireleri arasında kalan bölgeye Orta Kuşak denir. Dört mevsimin belirgin şekilde yaşandığı Orta Kuşak’ta tarih boyunca birçok süper güç kurulmuş ve gelişmiştir. Bugün de Türk ülkelerine bakıldığında Orta Kuşak’ta yerleşmeleri, doğudan batıya uzanan coğrafi konumda olmaları ve doğal olarak tarihi İpek Yolu’nun üzerinde yer almaları gelişmelerine katkı sunuyor.
Karabağ Savaşı’ndan sonra Türk ülkeleri arasındaki siyasi, askerî, ekonomik ve kültürel ilişkiler her geçen gün artmaya devam ediyor. Türkiye’nin Azerbaycan ile, Özbekistan’ın Kazakistan ile ittifak anlaşması yapmaları, Kırgızistan ile Azerbaycan arasında Devletlerarası Konsey kurulması bu duruma örnek gösterilebilir.
Askerî anlamda Türk ülkeleri birbirleriyle yeni anlaşmalar yapıyor. Dahası, Türkiye’nin askerî tecrübesinden ve savunma sanayisinden olabildiğince faydalanıyorlar. Türkiye ile Azerbaycan arasında uzun yıllardır devam eden askerî işbirliği Karabağ Savaşı’nda değerini ortaya koydu. Zaten savaştan sonra Hazar’ın doğusundaki Türk ülkeleri de Türkiye’nin hem askerî tecrübelerinden hem de savunma ürünlerinden faydalanmaya başladılar.
Son zamanlarda dünyadaki gelişmelere bakıldığında, ilerde bütün Türk ülkeleri arasındaki işbirliklerinin gelişmesi, güvenlik konusunda daha fazla adımların atılması ve muhtemel ki, ortak bir ordunun kurulması gündeme gelecek.
Yorum Yazın
E-posta hesabınız sitede yayımlanmayacaktır. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişdir.